wordify
bokmålsordboka
løse, løyse
VERB
Norrønt leysa, av løs eller laus
Gjøre løs, gjøre fri, for eksempel fra et feste
Dagskiftet løser av nattskiftet klokka sju
Bli løst fra forpliktelsene sine
Løse noen ut av en vanskelig situasjon
Løse en båt
Løse av
Komme i stedet for, ta over etter, avløse
Gjøre løsere eller romsligere, åpne, løsne
Løse på snippen
Løse en knute
Jamfør løsne; få i gang, gi fritt løp
Løse ild, skudd
Få et stoff til å spalte seg i molekyl- eller ioneform i et annet stoff
Skodda løser seg opp
Sukker løser seg i varmt vann
Løse en tablett i vann
Finne svar, forklaring på
Løse en ligning
Løse kryssord
Løse gåter
Ordne, greie opp i
Konflikten løste seg selv
Løse et praktisk problem
Gjøre fri mot et visst vederlag, (skaffe seg ved å) betale for, kjøpe
Han løste ut søsknene da faren døde
Løse inn klokka hos pantelåneren
Løse billett
Løse ut
Betale en medeier for å overta vedkommendes part
Løse inn
Betale for å få igjen et verdipapir, et pant eller lignende
løsenord, løsensord
SUBSTANTIV
løsemiddel, løysemiddel
SUBSTANTIV
Det stoffet som det er mest av i en løsning; stoff, væske som løser opp et annet stoff
Lynol er mye brukt som løsemiddel
løsen
SUBSTANTIV
Trolig etter tysk Losung, egentlig ‘feltrop’, samme opprinnelse som norrønt lausn femininum ‘løsepenger’
fyndord, slagord
nynorskordboka
lauseld
SUBSTANTIV
brann, skadevarme
lause fuglar
Omflakkarar, uteliggjarar, prostituerte o a; Sjå: fugl, laus
lause endar
Tilhøve som ikkje er behandla eller undersøkt ferdig; uavklara spørsmål
Det var mange lause endar i bodskapen til politikaren
Sjå: ende
laus
ADJEKTIV
Norrønt lauss
Som ikkje er bunden eller festa til noko; fri; som har losna eller kan løysast lett
Båten, hunden er laus
Kome, rive seg laus
Ha ein skrue laus (overf: ikkje vere riktig klok)
Ein sofa med lause puter
Sjuåringen har fleire lause tenner
Sleppe laus hestane el. sleppe hestane laus(e)
Ha håret laust (utan flette, knute e l)
Adverb:
Sjå lausdans
Danse laust
Som ikkje er samla til eit heile
Lause delar, lappar, ark
I laus vekt (etter vekt, ikkje i ferdige pakningar)
Laust og fast
likt og ulikt
Snakke om laust og fast
Som ikkje er fast oppbygd, ikkje kompakt eller tett; porøs, grisen, lite solid
Ein laus deig
Eit laust handtrykk
Laust liv
Eit laust vove stoff
Laus grus, mold, ved
Ein laus knute
Vere laus i fisken
Diaré
ustø, skiftande
Han er laus i vêret (vêret er skiftande)
I lause lufta (fritt i lufta)
Som ikkje er grundig; lite sætande
Eit laust overslag
Laust snakk
Lause rykte
uhindra, ustyrleg, ofseleg
Laus eld (sjå lauseld)
Uvêret braut laus
Gå laus på (gå til åtak på, ta fatt på)
Det gjekk på helsa, livet laus
Hamre laus på skrivemaskinen
Som ikkje har fast arbeid eller bustad; ugift
Laus og ledig
Utan plikter og ansvar, ikkje bindande
Eit laust (kjærleiks)forhold
I språkvitskap, i uttrykk
Slå av er eit laust samansett verb, mens «avslå» er eit fast samansett verb
Laust samansett verb, laus samansetning
Verb(samband) der ein partikkel i somme former (særleg partisipp) er samansett med eit verb, i andre ikkje
Som etterledd til substantiv: som manglar, er fri for det føreleddet nemner
Barnlaus
Gagnlaus
Huslaus
Rådlaus
Vasslaus