wordify
bokmålsordboka
ør, øyr
SUBSTANTIV
Norrønt eyrr, av aur
Tange eller banke av sand eller grus, særlig ved elveos
ør
ADJEKTIV
Norrønt ǿrr
fortumlet, fortumla, maktstjålen, forvirret
Være ør i hodet av alt bråket
øre
SUBSTANTIV
Se øre
I sammensetninger: mynt, pengestykke med en viss påstemplet verdi
En toøre, en femøre, mange tiøre, to femtiøre
øre
SUBSTANTIV
Norrønt eyrir, flertall aurar, fra latin aureus ‘gullmynt’, av aurum ‘gull’
Skandinavisk mynt(enhet), = 1/100 krone
Det er ikke verdt to, fem øre (ingenting)
Ikke en eller et øre (ingenting)
En krone og femti øre
På øret
(stemme) nøyaktig
Om eldre forhold: nordisk vekt- og myntenhet, om lag 25 g, verdt 1/8 mark
Om eldre forhold, i landskyldregningen: jordegodsenhet som gav 1 bismerpund smør (eller tilsvarende verdi i andre vareslag) i årlig leie
nynorskordboka
ør
ADJEKTIV
Norrønt ǿrr; samanheng med sisteleddet i helorar
svimmel; fortumla, uklar i hovudet, øren
Bli ør i hovudet av alt bråket
galen, vitlaus; overlag brå og hissig; vill
Han er reint ør etter henne
ørtug, ertog
SUBSTANTIV
Norrønt ertug, ørtog; truleg samanheng med erts
I norrøn tid: vekteining = 1/24 mark; mynteining = 1/3 øre (10 penningar)
ørekyt, ørekyte
SUBSTANTIV
Førsteleddet kanskje same opphav som aur ‘sand, grus’, andreleddet samanheng med I kut
Liten karpefisk(art); Phoxinus phoxinus
øre
SUBSTANTIV
Norrønt eyrir, fleirtal aurar, av latin aureus ‘gullmynt’ av aurum ‘gull’
Skandinavisk mynteining verd 1/100 krone
Det kosta ei krone og femti øre
Siste øra(ne) gjekk til ein kopp kaffi
Ikkje ein (eit) øre (ikkje noko, ingenting)
Han åtte ikkje ein (eit) øre
Han stod der utan ein (eit) øre (heilt pengelens)
Det er ikkje verdt fem øre (ikkje nokon ting)
På øren el. øret
Nøyaktig
Det stemmer på øren (øret)
Før: nordisk vekt- og mynteining, om lag 25 gram, verd 1/8 mark
Før: jordegodseining i landskyldrekninga som gav eitt bismarpund smør (eller tilsvarande verdi i andre vareslag) i årleg leige