bokmålsordboka
nåde
SUBSTANTIV
Fra gammellavtysk, eller lavtysk, norrønt náð ‘fred, vern, nåde’
I religiøst språk: Guds godhet og barmhjertighet
Av Guds nåde
Vårherre, se i nåde til oss!
Be om nåde
På nåde og unåde
(overgi seg) uten betingelser
La nåde gå for rett
Unnlate å straffe, tilgi
Leve på nåde (på en annens velvilje)
Finne nåde for noens øyne (vinne anerkjennelse hos)
Få avskjed i nåde (med offisiell anerkjennelse ; se avskjed)
Stå høyt i nåde hos kongen
Ta til nåde igjen
Gi tilgivelse og oppreisning
nåde
VERB
Trolig fra gammellavtysk, norrønt náða ‘beskytte, gi fred og ro’
Vise nåde, skåne, bare i forbindelsen
Gud nåde deg, oss o l
nådegave
SUBSTANTIV
Særskilt åndsgave som Den hellige ånd utruster enkelte kristne med
talent, særlig begavelse
Frekkhetens nådegave
nådesakt
SUBSTANTIV
Akt, handling gjort av nåde
nynorskordboka
nåde
SUBSTANTIV
Norrønt nað f ‘fred, vern, nåde’; frå (gammal)lågtysk
I religiøst mål: Guds kjærleik og miskunn
Vårherre, sjå i nåde til oss!
Synd og nåde
Ein kunstnar av Guds nåde (med store evner)
Be om nåde
Gje nåde
Vise nåde
I jus: minking av eller fritak for straff
Den dømde søkte om nåde
Sjå avskil
Få avskil i nåde
No mest iron: bli godteken av
Finne nåde for eins auge
På velvilje frå andre
Leve på nåde
På nåde og unåde
(overgi seg) utan vilkår
La nåde gå for rett
La vere å straffe, tilgje
Ta til nåde att
Gje tilgjeving og oppreising
Om eldre og utanlandske forhold, i tiltale til og omtale av adeleg eller geistleg person:
Dykkar nåde
nåde
VERB
Truleg frå gammallågtysk, norrønt náða; av nåde
Særleg i konjunktiv og imperativ: vise nåde, gje nåde, skåne
Gud nåde dei!
I trugande eller skremt utrop:
(Gud) nåde deg om du gjer noko gale! ((Gud) hjelpe deg)
nådegåve
SUBSTANTIV
I religiøst mål: særskild gjevnad som Den heilage ande utrustar somme kristne med
Humoren er ei nådegåve
Gåve gjeven som ein nåde, ufortent gåve
nådeord
SUBSTANTIV
I religiøst mål: (Guds) lovnad om nåde