bokmålsordboka
han
Norrønt nominativ og akkusativ hann, dativ honum, genitiv hans
Brukt om person av hankjønn:
Den hatten er hans
Han holder seg godt, far din
Han Per er gutten sin, det
Gutten er snill, han
Fanden har hestehov, og han halter
Jeg spurte han eller ham hva han egentlig mente
Faren min sa at han skulle gjøre det
Brukt som påpekende pronomen:
Han er det !
Han med den blå genseren
Tidligere brukt i tiltale overfor en underordnet, nå spøkefullt:
Vil han øyeblikkelig gjøre som jeg sier
I visse titler:
Hans Kongelige Høyhet
Hans Majestet
I dialekt om vær- og vindforhold:
Han dreide vestlig
Han er kald i dag
håndballspiller, handballspeller, handballspiller, håndballspeller
SUBSTANTIV
Person som spiller håndball
handel
SUBSTANTIV
Fra tysk
Virksomhet som går ut på å kjøpe varer for å videreselge dem med tanke på økonomisk utbytte; vareomsetning
Drive handel
Handelen i landet lå nede
Som etterledd i ord som:
Avtale eller overenskomst om kjøp eller salg; forretning
Avslutte en handel
Gjøre en god handel
Brukt som etterledd i sammensetninger: butikk, forretning
Handel og vandel
Daglig virke
I handelen
På markedet
Albumet skal være i handelen neste år
Være på handel
Være ute og handle
Markedet var fullt av folk som var på handel
(stadig) skifte eier; være til salgs
Gårdsbruk som er på handel
I ord som:
nynorskordboka
han
Norrønt hann, akkusativ hann, dativ honum, genitiv hans
Brukt om person eller annan skapning av hankjønn (1) og om ting eller omgrep med namn av hankjønn (2) når desse er (rekna for) eller blir kjende i samanhengen:
Far min sa at han skulle gjere det
Der kjem Ola, han spring
Eg spurde han kva han eigenleg meinte
Fanden har hestehov, og han haltar
Ormen freste høgt, men han hogg ikkje
Båten rulla, men han kantra ikkje
Brukt etter ei setning for å ta opp att og utheve subjektet:
Guten var snill, han
Med eit etterfølgjande ledd som avgrensar innhaldet av pronomenet:
Han var småbrukar, faren
Brukt rett etter eit trykksterkt substantiv for å ta opp att dette:
Kofferten, han kan du ta
Brukt føre mannsnamn:
Han Per
Han far
I genitiv:
Den hatten er hans
Kona hans Gunnar
Brukt som peikande pronomen:
Han med den blå genseren
Han er det!
Brukt med tyding nær det ubundne pronomenet ein:
Han må nok passe seg i dag det er så glatt
Brukt med same tyding som det om luft- og vêrtilhøve:
Han regnar, er kald, blæs
I uttrykk:
Vere tidleg på han (vere tidleg oppe)
Vere på han
Vere full
hand
SUBSTANTIV
Norr. hǫnd
Kroppsdel ytst på arm, med fingrar som mellom anna kan gripe og halde
Store hender
Vaske hendene
Bruke begge hendene
Arbeide med hendene
Ha hendene på ryggen
Stå på hendene
Klappe i hendene
Vri hendene
Spå i handa
Brukt i uttrykk for helsing, semje eller liknande
Takke i handa
Ta nokon i handa
Brukt i uttrykk for arbeid, verksemd, medverknad eller liknande
Ikkje lyfte ei hand for å hjelpe
Ikkje ta si hand i nokon ting
Arbeidet er ferdig frå mi hand
Brukt i uttrykk for eige, forvaring, makt, mynde, vern eller liknande
Ha mykje pengar mellom hendene
Samle makta på få hender
Vere i trygge hender
Leggje noko i Guds hender
Side, kant, plassering i høve til ein person
Huset ligg ved vegen på venstre handa
Sitje ved Guds høgre hand
Samling av kort som kvar av spelarane har fått tildelt i kortspel
Sitje med ei sterk hand
Ha ei leseleg hand
Bere nokon på hendene
Halde alt vondt borte frå nokon
Forkjæle
Døy for eiga hand
Ta livet av seg
Falle i hendene på nokon
Kome inn under makta til nokon
Han fall i hendene på fienden
For hand
Med handa eller hendene
Manuelt
Bunaden er sydd for hand
Skrive brev for hand
For handa
Tilgjengeleg
Nytte dei materialane ein har for handa
Frie hender
Full handlefridom
Ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
Frå første hand
Direkte frå opphavsperson eller kjelde
Jamfør førstehands
Få noko frå handa
Fullføre noko
Bli ferdig med noko
Få arbeidet frå handa
Gje nokon ei hand
Hjelpe nokon
Gni seg i hendene
Vere godt nøgd, særleg på grunn av stor vinning
Gode kort på handa
Gode argument, kvalifikasjonar eller liknande som gjer at ein stiller sterkt
Gripe med begge hendene
Ta imot med iver
Eg greip sjansen med begge hendene
Gå hand i hand
Gå og halde kvarandre i hendene; gå føre seg samstundes; utvikle seg parallelt; følgjast
Urbanisering og avfolking går hand i hand
Gå nokon til hande
Assistere nokon
Ha ei heldig hand med
Ha ein god framgangsmåte med noko
Ha hendene fulle
Ha mykje å gjere
Vere travel
Halde handa si over
Verne
Ha noko på handa
(i eit visst tidsrom) ha førsterett til noko
Ha reine hender
Vere uskuldig
I første hand
I byrjinga
I første omgang
I hende
Til rådvelde
Eg har nett fått avgjerda i hende
Leggje hand på
Gjere lekamleg vald mot
Leggje siste hand på verket
Avslutte eit arbeid
Lett på handa
Som gjer noko varleg og nøye
Leve frå hand til munn
Leve på ein måte så ein berre så vidt har til levemåten
Med handa på hjartet
For å vere heilt ærleg
Med hard hand
På ein brutal måte
Uvedkomande vart jaga bort med hard hand
Med livet i hendene
Med fare for når som helst å miste livet
Med rund hand
Rikeleg, raust
Dele ut gåver med rund hand
Med to tomme hender
Utan noko
På berr bakke
Ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp
Med våpen i hand
Med våpenmakt
Forsvare landet med våpen i hand
På andre hender
Hos andre eigarar
Føretaket heldt fram på andre hender
På eiga hand
Utan hjelp frå andre
For seg sjølv
Sjølvstendig
Greie seg på eiga hand
Sitje med hendene i fanget
Ikkje gjere noko
Ikkje gripe inn
Ei regjering som sit med hendene i fanget og lèt det forferdelege skje
Slå handa av nokon
Ikkje vilje ha noko å gjere med nokon
Svike nokon
Ta hand om
Ta seg av
Ta hand om pasienten
Ta hand om oppgåvene
handalfabet
SUBSTANTIV
Sett av handform som representerer bokstavane i eit alfabet
Stave namnet sitt med handalfabetet
handarbeid
SUBSTANTIV
Arbeid utført med hendene, ikkje med maskin
Møblar som dette krev mykje handarbeid
Samnemning for tekstilarbeid som saum, brodering, hekling, strikking og liknande
Tradisjonsrikt handarbeid
Gjere handarbeid
Hekletøy, strikketøy, broderi eller liknande som er under arbeid
Du kan ta med ditt eige handarbeid
Sydd, strikka, hekla eller brodert arbeid
Det er mange fine handarbeid mellom gevinstane
Om eldre forhold: handarbeid som skulefag
Undervise i handarbeid
Fag som sløyd, husstell og handarbeid