bokmålsordboka
halv
SUBSTANTIV
halv
ADJEKTIV
Norr. halfr
Som utgjør den ene av to (mer el mindre) like store deler
De delte og fikk et halvt brød hver
Halve kongeriket
En halv kilo
To og en halv
En halv omdreining
Brukt s_subst
De fikk ikke engang det halve
Det halve hadde vært nok
En halv kan vel ikke skade
Brukt som adv
Snu seg halvt på stolen
Om mengde, fart el annen målenhet, som er fylt eller brukes ca. halvparten av maksimal kapasitet; halvfull, halvfylt
Båten gikk med halv fart
Spannet var halvt
Ta en halv øl
Om klokkeslett: 30 minutter før en hel time
Klokka er halv ti, altså 09.30 el 21.30
Som utgjør opptil halvparten av noe; delvis, nesten
Være oppe halve natta
En halv seier
Halve sannheter
Brukt som adverb: delvis, nesten, til en viss grad
Si noe halvt i spøk
Hun svarte halvt smilende
Om gjerning, karakter, løfte, sannhet, svar og lignende: ikke komplett, ufullkommen, ufullstendig
Et halvt løfte
Dette er bare en halv løsning
Ei halv ei
En halvflaske brennevin
Ha ei halv ei på lomma
Flagge på halv stang
La flagg henge et stykke ned på flaggstang som uttrykk for sorg ved dødsfall og begravelse
En halv gang
Femti prosent (mer)
Ofte brukt i sammenligninger om mengde, størrelse eller lignende
Dreie en halv gang rundt sin egen akse
Tenke seg om en halv gang til før man handler
Temperaturen sank én og en halv gang så raskt som forventet
På halv tolv
Ikke helt rett, skeivt, tilfeldig, uten styring
På skeive
Med hatten på halv tolv
Innsatsen har vært litt på halv tolv
Med et halvt øre
Uten å høre helt etter
Lytte til radioen med et halvt øre
Med et halvt øye
Uten å måtte se nøye
Med et flyktig blikk
At du liker meg, kan jeg se med et halvt øye
Halvt om halvt
(etter tysk halb und halb) bortimot, så å si
halvbjørn
SUBSTANTIV
Rovdyr som ligner på bjørn; Procyonidae
Vaskebjørn, nesebjørn og panda er halvbjørner
halvape
SUBSTANTIV
Apelignende pattedyr av underordenen Prosimii
nynorskordboka
halv
SUBSTANTIV
halv
ADJEKTIV
Norr. halfr
Som utgjer den eine av to (meir el mindre like store) delar
Dei delte og fekk eit halvt eple kvar
Halve kongeriket
Ein halv liter
To og ein halv
Brukt som subst
Ikkje det halve
Det halve hadde vore meir enn nok
Ein halv må vere lov
Brukt som adv
Snu seg halvt på stolen
Om mengde, fart el anna måleining, som er fylt eller blir brukt ca. halvparten av maksimal kapasitet; halvfull, halvfylt
Ei halv flaske
Ta ein halv øl
Båten gjekk med halv fart
Om klokkeslett: 30 minutt før heil time
Klokka er halv ni, altså 08.30 el 20.30
Som utgjer opp til halvdelen av noko; delvis, nesten
Vere oppe halve natta
Oppleve det som ein halv fridag
Ein halv siger
Brukt som adv: delvis, nesten, i ein viss mon
Han sa det halvt i spøk
Dei sat halvt smilande
Ho stirra halvt forbi han
Om gjerning, karakter, lovnad, sanning, svar og liknande: ikkje heil, ufullkomen, ufullstendig
Ein halv lovnad
Eit halvt svar
Ta halve standpunkt
Ei halv ei
Ei halvflaske brennevin
Ha ei halv ei på innerlomma
Flagge på halv stong
La flagg henge eit stykke ned på flaggstong for å vise sorg ved dødsfall og gravferd
Ein halv gong
Femti prosent (meir)
Ofte brukt i samanlikningar om mengde, storleik eller liknande
Utgiftene vart en halv gong større
Dreie mutteren ein halv gong til
Den norske kystlinja går to og ein halv gong rundt jorda
På halv tolv
Ikkje heilt rett, skeivt, tilfeldig, utan styring
På skeive
Med hatten på halv tolv
Det har gått litt på halv tolv i det siste
Med eit halvt auge
Med ein gong, med å sjå berre lausleg
At den er øydelagd, kan eg sjå med eit halvt auge
Med eit halvt øyre
Utan å høyre godt etter
Læraren lytta med eit halvt øyre
Halvt om halvt
(etter tysk halb und halb) bortimot, så å seie
Vere halvt om halvt trulova
halvbind
SUBSTANTIV
bokbind der berre rygg og hjørne er av skinn eller liknande
Halvt bokbind som er innbunde for seg
Ordboka er i to halvbind
halvape
SUBSTANTIV
Apeliknande pattedyr som høyrer til underordenen Prosimii